Grywalizacja (ang. gamification) polega w skrócie na wykorzystaniu mechanizmów znanych z gier w kontekstach nie do końca z grami związanymi. Mowa tutaj o takich opcjach jak np. zdobywanie poziomów, rywalizacja w różnego rodzaju rankingach i odznaki, które uprawniają do odebrania nagród po zebranie ich wypełnieniu zadań lub osiągnięciu określonego celu.
Rozwiązaniu na celu zwiększenie zaangażowania, motywacji i lojalności użytkowników. Choć technika ta jest szeroko stosowana w wielu branżach, takich jak choćby marketing, sprzedaż, edukacje, zdrowie, finanse czy igamingu, niesie ze sobą także pewne wyzwania i pułapki. W niniejszym tekście omówimy, jak grywalizacja działa w różnych branżach – zarówno w kwestiach jej zalet, jak i haczyków.
Grywalizacja w branży igamingowej
Szeroko pojmowany iGaming to sektor internetowych. gier hazardowych. W branży tej mechanizm grywalizacja wykorzystywany jest na szeroką skalę od wielu lat. W przypadku igamingu przyjmuje on wiele różnych postaci, spośród których najbardziej znane są w pierwszej kolejności:
- Programy VIP z poziomami doświadczenia,
- Rankingi oferowane w trybie cyklicznym,
- Bonusy przyznawane za regularną aktywności,
- Systemy nagradzania gracza za udział w grach,
- Skrzynki i koła fortuny z bonusami,
- Polecanie znajomych przez system linków referencyjnych.
To tylko niektóre z działań marketingowych bazujących na ramach grywalizacji. Zakres ofert tego typu w internetowych kasynach i u bukmacherów online jest często znacznie szerszy i jeszcze bardziej oryginalny.
Znanym i cenionym przykładem tego typu działań jest choćby Instant Casino, które angażuje swoich graczy w takie inicjatywy jak cashback, turnieje bukmacherskie z pulami nagród liczonymi w setkach tysięcy euro czy uwielbiane przez fanów slotow Drops and Wins.
Haczyk w przypadku gier hazardowych jest ściśle powiązany z ryzykiem uzależnienia. Tyczy się to przede wszystkim graczy nieprzestrzegających założeń Odpowiedzialnej Gry. Dlatego też tak ważne jest zachowanie umiaru i umiejętność obsługi limitów na grę, mających za zadanie ochronę gracza przed zbyt dużym zaangażowaniem czasu i środków w hazard.
Grywalizacja w grach komputerowych, czyli skąd inne branże wzięły inspiracje?
Mówiąc grywalizacja, wielu graczom, a zwłaszcza naszym czytelnikom, na myśl przychodzić mogą najpopularniejsze gry sieciowe. Wiele znanych tytułów, takich jak Diablo czy CS2, są znakomitym przykładem wykorzystania w pełni możliwości mechanizmów grywalizacji. Szansa na osiąganie kolejnych leveli doświadczenia, zdobywania przedmiotów oraz łupów (ang. lootów) np. poprzez mechanikę live drop, wpływają na jeszcze większe zaangażowanie gracza.
Z drugiej jednak strony, podobnie jak w przypadku igamingu, istnieje ryzyka zbyt dużego zaangażowania, które może prowadzić do uzależnienia. Powtarzanie tych samych czynności w celu zyskania jeszcze lepszego wyposażenia, może wciągnąć gracza na setki godzin, skutecznie odciągając go od spraw codziennych.
Poza tym istnieje również ryzyko finansowe, które wiąże się z przeznaczaniem zbyt dużych środków na mikrotransakcje. Dlatego też tak ważne jest rozważne podejście do gry, w tak wciągające tytuły, jak nasza ulubiona seria. Należy pamiętać, że poza światem wirtualnej rozgrywki istnieje jeszcze świat rzeczywisty i bytowanie w nim powinno być dla nas priorytetem.
Grywalizacja w e-commerce, marketingu i sprzedaży
Mechnizmy grywalizacji znalazły również bardzo szerokie w branży e-commerce oraz marketingu. W ich wypadku stały się one niezwykle popularnym narzędziem. Podobnie jak w przypadku igamingu mamy tutaj programy lojalnościowe, zdobywanie poziomów klientów (przykładowo poziomy srebrny, złoty, czy platynowy), kolekcjonowanie punktów za zakupy czy wykonywanie określonych działań (np. polecenie sklepu znajomemu).
Niestety, jak powszechnie wiadomo „nie ma czegoś takiego, jak darmowy lunch”, więc firmy z branży e-commerce muszą odebrać zysk ze swojej inwestycji w programy dla klientów. Często mają one istotne ograniczenia – przykładowo, punkty tracą ważność po określonym czasie, albo, gdy do zdobycia nagród wymagana jest olbrzymia liczba punktów, przez co gracz musi angażować dużą ilość czasu i środków.
Grywalizacja w edukacji – jak to działa?
Kolejną z dziedzin naszego życia, w której od lat wykorzystywane są mechanizmy grywalizacji, jest edukacja. Funkcjonalność ta ma tu na celu uczynienie nauki bardziej angażującą. Popularne aplikacje do nauki języków, takie jak choćby Duolingo, stosują poziomy, wyzwania i nagrody, by zmotywować użytkowników do regularnej nauki. Z kolei w szkołach i na uczelniach coraz częściej wdrażane są rankingi oraz systemy punktowe.
W tym wypadku problem pojawia się, gdy uczniowie zaczynają uczyć się nie dla zdobycia wiedzy, lecz dla nagród. W efekcie grywalizacja może sprzyjać powierzchownemu podejściu do nauki, a nie na skupieniu się na rzeczywistym celu, którym ma być nabycie wiedzy. Ponadto presja gonienia wyniku i rywalizacji z innymi uczniami może prowadzić do izolacji uczniów, a także do konfliktów w grupach i klasach.
Zdrowie i fitness – motywacja do ruchu czy presja?
Grywalizacja jest również jednym z kluczowych elementów wykorzystywanych w aplikacjach fitness. W ich wypadku użytkownicy na ogół zdobywają odznaki za przebiegnięcie określonej liczby kilometrów, mogą rywalizować w rankingach ze znajomymi lub brać udział w wyzwaniach organizowanych przez znane marki z branży sportowej. Tego typu podejście może skutecznie motywować do aktywności fizycznej.
Niestety, nawet tutaj istnieją plusy i minus. W skrajnych przypadkach użytkownicy mogą popaść w obsesję na punkcie statystyk, ignorując sygnały wysyłane przez swoje ciało. Grozi to przetrenowaniem, a w efekcie kontuzjami lub innymi problemami zdrowotnymi. Ponadto grywalizacja może działać demotywująco na mniej aktywnych użytkowników, którzy przez słabsze osiągnięcia mogą zrezygnować z uprawiania wysiłku fizycznego.
